Aşılama (İntrauterin İnseminasyon – IUI) Nedir?
Aşılama (İntrauterin İnseminasyon – IUI), çocuk sahibi olmakta zorlanan çiftler için uygulanan bir yardımcı üreme tekniğidir. Bu yöntemde, spermler laboratuvar ortamında hazırlanarak doğrudan rahim içine yerleştirilir. Böylece, spermlerin yumurtaya ulaşma şansı artırılır ve gebelik olasılığı yükseltilir.
Aşılama Kimlere Uygulanır?
- Erkek Faktörüne Bağlı İnfertilite: Düşük sperm sayısı, hareketliliğin azalması veya şekil bozukluğu gibi durumlarda aşılama önerilebilir.
- Kadın Faktörüne Bağlı İnfertilite: Hafif endometriozis veya yumurtlama problemleri olan kadınlarda uygulanabilir.
- Açıklanamayan İnfertilite: Nedeni belirlenemeyen infertilite durumlarında etkili bir yöntemdir.
- Servikal Mukus Problemleri: Rahim ağzı mukusunun sperm geçişine engel olduğu durumlarda aşılama faydalı olabilir.
- Bağışıklıkla İlgili Faktörler: Kadının vücudunun spermleri yabancı madde gibi algılayıp onlara karşı antikor geliştirmesi durumunda tercih edilebilir.
Aşılama Süreci Nasıl İşler?
- Yumurtlamanın Takibi ve Uyarılması:
- Kadına, yumurta gelişimini desteklemek için genellikle hormon tedavisi uygulanır.
- Yumurtaların olgunlaşması ultrason ve kan testleriyle izlenir.
- Sperm Hazırlığı:
- Erkekten alınan sperm örneği laboratuvarda yıkanır ve en kaliteli spermler seçilir.
- Spermlerin Rahim İçine Yerleştirilmesi:
- Hazırlanan spermler, ince bir kateter yardımıyla doğrudan rahim içine enjekte edilir.
- İşlem ağrısızdır ve genellikle 5-10 dakika sürer.
- Sonuçların Beklenmesi:
- İşlemden yaklaşık iki hafta sonra gebelik testi yapılır.
Başarı Oranı ve Etkileyen Faktörler
- Aşılamanın başarı oranı, çifte bağlı olarak değişmekle birlikte %10-20 arasında değişir.
- Başarıyı etkileyen faktörler şunlardır:
- Kadının yaşı (35 yaş altı daha yüksek başarı)
- Sperm kalitesi ve sayısı
- Yumurtalık rezervi
- Altta yatan infertilite sebebi
Avantajları ve Dezavantajları
Avantajları:
- Basit ve ağrısız bir işlem olması
- Doğal döllenme sürecine yakın bir yöntem olması
- Diğer yöntemlere kıyasla maliyetinin daha düşük olması
Dezavantajları:
- Başarı oranının tüp bebek gibi yöntemlere kıyasla daha düşük olması
- Birkaç kez tekrarlanması gerekebilir
- Çoklu gebelik riski (özellikle hormon tedavisi uygulanıyorsa)
Riskler ve Yan Etkiler
- Hafif kramp veya rahatsızlık hissi
- Çok nadir enfeksiyon riski
- Yumurtalıkların aşırı uyarılması durumunda (OHSS) karın ağrısı ve şişkinlik
Sonuç
Aşılama, çocuk sahibi olamayan çiftler için etkili ve ekonomik bir yardımcı üreme tekniğidir. Ancak, her bireyin durumu farklıdır ve aşılama öncesi detaylı bir değerlendirme yapılmalıdır. Başarısız denemeler sonrasında tüp bebek gibi diğer yöntemler de gündeme gelebilir.
Bu süreçle ilgili detaylı bilgi almak ve kişisel durumunuza uygun bir tedavi planı oluşturmak için bir üreme sağlığı uzmanına danışmanız önemlidir.