Endometrioma, endometrial dokunun (rahim iç tabakası) yumurtalık içinde yerleşmesiyle oluşan ve genellikle “çikolata kisti” olarak adlandırılan kistik yapılardır. Endometriozis hastalarının %17-44’ünde endometrioma görülmektedir.
Endometriomanın Over Rezervi Üzerine Etkisi: Endometriomaların varlığı, over rezervini (yumurtalıkların üreme potansiyelini) olumsuz etkileyebilir. Sağlıklı kadınlarla veya diğer benign over kistleri olan kadınlarla karşılaştırıldığında, endometrioması olan kadınların over rezervinin daha düşük olduğu ve bu rezervin sağlıklı kadınlara kıyasla daha hızlı azaldığı gösterilmiştir.
Cerrahi Tedavinin Etkileri: Endometrioma tedavisinde cerrahi müdahale, özellikle kistin çıkarılması (kistektomi) yaygın bir yöntemdir. Ancak, cerrahi tedavi sonrası over rezervinde azalma gözlemlenmiştir. Her ne kadar ameliyat sonrası erken dönemde rezervdeki düşüş bir miktar toparlanma gösterse de, uzun dönemde operasyon öncesi seviyelere ulaşmamaktadır. Bu nedenle, cerrahi sırasında hemostaz için bipolar koter kullanımının dikkatli yapılması önerilir, çünkü aşırı kullanım over dokusuna zarar verebilir.
Tedavi Yaklaşımları: Endometrioma tedavisinde cerrahi ve medikal yöntemler kullanılmaktadır. Cerrahi tedavi, özellikle semptomatik hastalarda veya infertilite problemi yaşayanlarda tercih edilir. Ancak, cerrahi sonrası over rezervindeki azalma ve endometriomanın tekrarlama riski göz önünde bulundurulmalıdır. Medikal tedavi ise hormon baskılayıcı ilaçlarla semptomların kontrol altına alınmasını hedefler, ancak bu yöntem endometriomayı tamamen ortadan kaldırmaz.
Sonuç: Endometrioma, üreme çağındaki kadınlarda sıkça rastlanan ve over rezervi üzerinde olumsuz etkileri olabilen bir durumdur. Tedavi planı oluşturulurken hastanın yaşı, çocuk sahibi olma isteği, semptomların şiddeti ve over rezervi dikkate alınmalıdır. Cerrahi tedavi düşünülüyorsa, over rezervini koruyucu tekniklerin kullanılması önem taşır.